4 czerwca, 2025
Cholesterol jest substancją, która pełni niezwykle ważną rolę w ludzkim organizmie. Pomaga w produkcji witaminy D3, uczestniczy w wytwarzaniu hormonów płciowych oraz nadnerczowych, a także jest istotny dla powstawania kwasów żółciowych. Mimo że cholesterol w sobie nie jest szkodliwy, można pomyśleć, że nie trzeba dbać o jego prawidłowy poziom. To jednak błędne myślenie. Jego niewłaściwe stężenie i nierównoważone proporcje rodzajów cholesterolu mogą prowadzić do wielu niebezpiecznych chorób, zwłaszcza tych związanych z układem sercowo-naczyniowym. Wysoki poziom tzw. „złego” cholesterolu jest główną przyczyną wielu problemów z sercem. Również związek między alkoholem a cholesterolem ma istotne znaczenie. Spożycie napojów alkoholowych, zwłaszcza w dużych ilościach i przez długi czas, jest głównym czynnikiem prowadzącym do zaburzeń w gospodarce lipidowej.
Wiele zależy od zachowań osób uzależnionych od alkoholu. To właśnie one najczęściej doświadczają negatywnych skutków długich okresów picia, podczas których dostarczają swoim organizmom szkodliwe substancje. Jak zatem wygląda relacja między alkoholem a cholesterolem, skoro etanol nie oddziałuje bezpośrednio na poziom cholesterolu we krwi? Odpowiedź jest prostsza, niż mogłoby się wydawać. Alkohol etylowy powoduje, że stężenie trójglicerydów wzrasta. Zawiera bowiem dużo prostych węglowodanów, a ich nadmiar prowadzi do podwyższenia poziomu trójglicerydów oraz cholesterolu. Dodatkowo, zaburzenia w gospodarce lipidowej mogą ograniczać wchłanianie „dobrego” cholesterolu z jelit. Ponadto, pod wpływem alkoholu zmienia się również proces wytwarzania cholesterolu.
Związek między alkoholem a cholesterolem to tylko jedna z wielu szkodliwych relacji, jakie dostrzega się u osób uzależnionych. Nadmierne spożycie etanolu skutkuje wieloma zaburzeniami biochemicznymi oraz metabolicznymi w organizmie. Alkohol wpływa negatywnie na funkcjonowanie niemal wszystkich narządów, takich jak serce, wątroba, nerki czy trzustka, a także na ich strukturę. Ponadto udowodniono, że alkohol działa szkodliwie na mózg i układ nerwowy. Symptomy nadużywania alkoholu są łatwe do zauważenia. Osoby uzależnione często mają czerwoną, spuchniętą twarz po spożyciu alkoholu, borykają się z otyłością brzuszną, obniżonym nastrojem oraz zmniejszoną sprawnością organizmu.
Długotrwałe picie alkoholu prowadzi także do wystąpienia problemów psychicznych (w tym Zespołu Korsakowa) oraz zwiększonej tolerancji na alkohol. Te czynniki mogą nakłaniać osobę uzależnioną do sięgania po większe ilości alkoholu i częstszego spożywania trunków. Jeśli osoba uzależniona nie podejmuje kroków w celu leczenia, koło uzależnienia się zamyka. Taka osoba pije coraz więcej. Nawet jeśli przerywa picie, wraca do alkoholu z powodu nieprzyjemnych objawów abstynencyjnych. W takich sytuacjach stosuje popularne metody krótkoterminowe, co zwiększa ryzyko nawrotu choroby alkoholowej. W rezultacie hamuje regenerację organizmu, co ogranicza również obniżenie poziomu złego cholesterolu i stabilizację gospodarki lipidowej.
Badania obserwacyjne wskazują, że osoby regularnie pijące alkohol mają wyższe wartości ciśnienia krwi w fazie rozkurczu, poziomu glukozy na czczo, trójglicerydów oraz cholesterolu LDL w porównaniu do tych, które nie spożywają alkoholu. Poziom całkowitego cholesterolu w organizmie może wzrosnąć szczególnie w przypadku częstego picia dużych ilości alkoholu (czyli więcej niż 3 napoje dziennie). Dlatego osoby, które intensywnie piją alkohol, są znacznie bardziej narażone na ryzyko wystąpienia chorób serca oraz zgonu z różnych przyczyn, niż abstynenci czy osoby pijące niewielkie ilości (okazjonalnie do 2 napojów dziennie). Na dodatek, nadużywanie alkoholu zaburza metabolizm tłuszczów w wątrobie i prowadzi do alkoholowego stłuszczenia wątroby, które dotyka niemal wszystkich pacjentów spożywających przewlekle duże ilości alkoholu.
Piwo jest szeroko znanym napojem alkoholowym, którego picie przynosi pewne negatywne skutki dla zdrowia, a także korzyści. Jak sytuacja wygląda w odniesieniu do cholesterolu? Samo w sobie piwo nie ma cholesterolu, jednak jego składniki mogą mieć wpływ na jego stężenie we krwi.
Cholesterol to ogólne pojęcie, które odnosi się zarówno do cholesterolu HDL (dobrego), jak i LDL (złego), a także do trójglicerydów oraz cholesterolu całkowitego (który jest kombinacją HDL, LDL i trójglicerydów). Spożywanie piwa prowadzi do zwiększenia poziomu trójglicerydów z powodu działania dwóch składników – alkoholu oraz węglowodanów. Wzrost ilości trójglicerydów przekłada się na wyższy cholesterol całkowity. U osób bardziej wrażliwych na działanie piwa ten wzrost może być bardziej znaczący niż u typowego konsumenta piwa.
Poziom trójglicerydów nie powinien być wyższy niż 150 mg/dl.
Wpływ alkoholu na zdrowie człowieka uzależniony jest od rodzaju picia, ilości spożywanej w danym czasie oraz częstotliwości konsumpcji. Mimo powszechnego przekonania o negatywnym wpływie alkoholu, istnieją dowody wskazujące, że umiarkowane spożycie niektórych alkoholi może dawać pewne korzyści zdrowotne.
Czy czerwone wino wpływa na obniżenie cholesterolu? Szczególnie interesujące jest czerwone wino wytrawne, które zawiera polifenole o działaniu antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym oraz zmniejszającym ryzyko miażdżycy. Obecne w czerwonym winie polifenole, takie jak resweratrol, to substancje chemiczne, które mogą neutralizować wolne rodniki, łagodzić stany zapalne oraz ochraniać naczynia krwionośne przed uszkodzeniami. Badania wskazują, że umiarkowane spożycie czerwonego wina może zmniejszać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, poprawiać funkcjonowanie naczyń krwionośnych oraz obniżać poziom cholesterolu LDL.
Jednakże, mimo możliwych korzyści zdrowotnych, niezwykle ważne jest, aby spożywać alkohol w rozsądnych ilościach.
Nawet czerwone wino wytrawne, które uważa się za korzystne dla zdrowia, staje się niebezpieczne, gdy pije się je w nadmiarze. Niekontrolowane spożycie może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, w tym uszkodzeń wątroby, zaburzeń układu sercowo-naczyniowego, problemów neurologicznych oraz zwiększonego ryzyka wystąpienia nowotworów.
Aby pozytywnie oddziaływać na stężenie cholesterolu, warto zwrócić uwagę na rodzaj oraz ilość spożywanych napojów każdego dnia. Obecne zalecenia dietetyczne sugerują ograniczenie spożycia alkoholu do maksymalnie dwóch drinków zawierających 18-20 g czystego alkoholu, jeśli chodzi o mężczyzn, oraz jednego drinka w przypadku kobiet. Te wskazówki są potwierdzone przez badania, które pokazują związek między nadmiernym piciem alkoholu a ryzykiem wystąpienia przewlekłych chorób. Połączenie alkoholu z cholesterolem jest niekorzystne. Zdecydowanie zwiększa ryzyko zachorowania na choroby serca, występowania nagłych sytuacji zagrażających życiu (takich jak udar mózgu czy zawał serca), cukrzycę typu 2 oraz nowotwory.