Najczęstsze mity o alkoholizmie – błędne przekonania utrudniające leczenie

9 maja, 2025

Leczenie uzależnienia od alkoholu to kwestia owiana wieloma fałszywymi przekonaniami, które mogą wpływać na decyzję o rozpoczęciu terapii. Te mylne założenia nie tylko zniechęcają osoby uzależnione do szukania wsparcia, ale także sprawiają trudności bliskim w udzielaniu im pomocy w drodze do trzeźwości. Zrozumienie, co naprawdę oznacza leczenie uzależnienia, nie tylko ułatwia wsparcie osobom z problemem, ale także podnosi społeczną świadomość na temat alkoholizmu.

Mity o alkoholizmie 

Wokół tematyki alkoholu oraz uzależnienia od niego narosło wiele nieprawdziwych przekonań i legend. Większość z nich ma swoje źródło wśród osób nadużywających alkohol i wynika z głęboko zakorzenionych w kulturze postaw. Wiele mitów ma także podstawy w braku wiedzy o działaniu alkoholu oraz zagrożeniach związanych z jego nadużywaniem, a także w racjonalizacji – typowym dla alkoholizmu mechanizmie. Oto najpowszechniejsze mity dotyczące alkoholu:

1. Picia alkoholu to wyłącznie Twoja sprawa.

Uzależnienie od alkoholu, podobnie jak inne nałogi, nie dotyczy tylko osoby pijącej, ale także jej rodziny, która często staje się emocjonalnie uzależniona od osoby uzależnionej. Bliscy zazwyczaj starają się chronić pijącego przed konsekwencjami jego działania, przez co cała rodzina zaczyna „cierpieć” z powodu uzależnienia.

2. Wszyscy piją.

Alkoholik, starając się usprawiedliwić swoje zachowanie, dostrzega innych pijących, podczas gdy pomija osoby, które nie sięgają po alkohol. W ostatnich latach coraz więcej ludzi deklaruje abstynencję. Jak wynika z danych WHO, blisko dwa i pół miliarda ludzi na świecie nigdy nie piło alkoholu.

3. Tylko wódka jest prawdziwym alkoholem.

Słabe alkohole, takie jak piwo, wino czy szampan, uchodzą za mniej niebezpieczne dla uzależnionego. Każdy napój alkoholowy zawiera ten sam składnik – alkohol etylowy, różnią się tylko jego stężeniem. Wszystkie te napoje wpływają na organizm w podobny sposób i niosą za sobą podobne konsekwencje. W nadmiarze każdy z nich może prowadzić do uzależnienia.

4. Alkoholizm można leczyć.

Nie istnieje żaden lek ani mikstura, która mogłaby wyleczyć osobę uzależnioną od alkoholu. Uzależnienie polega na braku umiejętności radzenia sobie z problemami. Dopóki osoba uzależniona nie zrozumie źródeł swojego problemu i nie nauczy się efektywnie radzić z trudnościami, nadal będzie szukać ucieczki przed bólem.

5. Posiadanie „mocnej głowy” uchroni przed uzależnieniem.

Brak widocznych objawów upicia się może dawać mylne poczucie, że taka osoba nie jest zagrożona alkoholizmem. Osoby, które są w stanie wypić duże ilości alkoholu bez widocznej utraty kontroli, mogą szybciej przechodzić w fazę ostrzegawczą uzależnienia od alkoholu. U takich ludzi choroba alkoholowa może rozwijać się w szybszym tempie. Zwykle w pewnym momencie, gwałtownie, następuje przejście do chronicznego etapu choroby, gdzie występuje nagły spadek tolerancji na alkohol.

6. Sen przyspiesza proces trzeźwienia.

Poziom alkoholu we krwi oraz w wydychanym powietrzu zależy od ilości spożytego alkoholu, masy ciała oraz czasu, jaki minął od jego zażycia. Sen nie przyspiesza metabolizowania alkoholu, które zachodzi z przybliżoną prędkością około 0,15 promila na godzinę.

7. Kawa pomaga w trzeźwieniu.

Kawa nie wpływa na poziom alkoholu we krwi ani w wydychanym powietrzu. Chociaż kofeina zawarta w kawie stymuluje organizm, nie przyspiesza procesu trzeźwienia.

8. Alkohol jest pomocny na problemy z bezsennością.

Zamroczenie spowodowane alkoholem rzeczywiście może ułatwić zasypianie, jednak sen po spożyciu alkoholu nie przynosi regeneracji ani relaksu, co sprawia, że rano osoba budzi się zmęczona i bez energii.

9. Alkoholik pije każdego dnia.

Są osoby uzależnione od alkoholu, które spożywają go codziennie, ale istnieją też tacy, którzy przez dłuższy czas pozostają abstynentami, a potem przeżywają okresy intensywnego picia. Nie częstotliwość spożywania alkoholu decyduje o uzależnieniu, lecz stopień kontroli nad nałogiem.

10. Silna wola wystarczy, aby zaprzestać picia.

Wielu ludzi uważa, że nadmierne picie wynika z braku determinacji czy złej woli pijącego. Uzależnienie polega na tym, że siła woli osoby uzależnionej jest osłabiona. W przypadku choroby alkoholowej, podobnie jak przy biegunce, trudno jest sobie poradzić, nawet jeśli bardzo się chce.

Dlaczego stereotypy na temat choroby alkoholowej są złym zjawiskiem? Stereotypy o alkoholikach

Uzależnienie od alkoholu jest chorobą i, jak każda inna, wymaga fachowego leczenia. Stereotypy i przekonania funkcjonujące w społeczeństwie często prowadzą do stygmatyzacji osób cierpiących na chorobę alkoholową, co utrudnia im uzyskanie skutecznej pomocy oraz wsparcia. Wiele osób ukrywa swoje uzależnienie i odkłada decyzję o leczeniu, bojąc się negatywnej reakcji otoczenia na tę chorobę. Dlatego edukacja na ten temat i przełamywanie stereotypów są niezwykle istotne.

1. Choroba alkoholowa dotyka jedynie osób z niskim statusem społecznym

Alkoholizm jest chorobą, która nie zna granic i może dotknąć każdego. Uzależnienie od alkoholu występuje wśród ludzi z różnorodnych grup społecznych, niezależnie od ich statusu, wykształcenia, dochodów czy miejsca zamieszkania. Postrzeganie alkoholizmu jako problemu wyłącznie ludzi z niższych warstw sprawia, że osoby chore często wstydzą się swojego schorzenia i nie podejmują starań na rzecz jego leczenia. W rzeczywistości, nawet osoby z wysokim statusem społecznym, będące alkoholi-kami wysokofunkcjonującymi (HFA), są narażone na wszystkie niekorzystne skutki choroby alkoholowej.

2. Choroba alkoholowa to wybór, a nie choroba

Uzależnienie od alkoholu nie jest wyborem. To poważne schorzenie, które rozwija się pod wpływem wielu czynników – głównie genetycznych, środowiskowych i behawioralnych. Osoby borykające się z uzależnieniem nie są w stanie samodzielnie wspierać ograniczenia swojego picia, co prowadzi do niezwykle poważnych konsekwencji zdrowotnych, społecznych czy finansowych. Mimo że cierpiący zdaje sobie sprawę z negatywnych skutków picia, nie potrafi stawić czoła chęci sięgnięcia po alkohol z powodu zmian, które zaszły w jego psychice oraz ośrodkowym układzie nerwowym.

3. Alkoholik to ktoś, kto pije codziennie

Choroba alkoholowa niekoniecznie wiąże się z regularnym codziennym spożywaniem alkoholu. Osoby dotknięte uzależnieniem mogą mieć różne nawyki picia. Może to obejmować picie codzenie, długie ciągi alkoholowe, a także nadmiar alkoholu spożywanego w weekendy czy w określonych sytuacjach. W każdym przypadku, gdy picie prowadzi do negatywnych skutków, takich jak problemy zdrowotne, konflikty w relacjach z innymi lub trudności w pracy, może to sugerować obecność choroby alkoholowej.

4. Alkoholik musi jedynie przestać pić

Choroba alkoholowa nie polega wyłącznie na przymusowym spożywaniu alkoholu, lecz także obejmuje różnorodne problemy emocjonalne, psychiczne oraz społeczne, które prowadzą do rozwoju uzależnienia. Dlatego skuteczne leczenie choroby alkoholowej wymaga analizy nie tylko samego uzależnienia od alkoholu, ale także źródeł skłaniających do sięgania po alkohol oraz konsekwencji, jakie niesie ze sobą nałóg. Uzyskanie abstynencji stanowi w rzeczywistości pierwszy etap w walce z tym uzależnieniem.

5. Proces leczenia choroby alkoholowej kończy się w momencie, gdy pacjent osiąga stan abstynencji. Niestety, uzależnienie od alkoholu ma charakter przewlekły i jest nieodwracalne. Chociaż celem terapii jest utrzymanie trzeźwości, nawet długoterminowa abstynencja nie gwarantuje pełnego wyleczenia z uzależnienia. Po zakończeniu terapii zawsze istnieje ryzyko nawrócenia choroby, dlatego osoba uzależniona powinna przez całe życie kontynuować pracę nad utrzymaniem trzeźwości.

Archiwum