Typy alkoholizmu

1 maja, 2021

Przewlekłe oraz nadmierne spożywanie alkoholu wywołuje pojawienie się choroby alkoholowej, która może rozwijać się latami, stale pogłębiając swoje zaawansowanie. Działanie napojów alkoholowych oddziałuje zarówno na sferę psychiczną jak i fizyczną człowieka, niszcząc zdrowie oraz wywierając uzależnienie w obu tych aspektach.

Początkowo picie alkoholu kojarzone jest z korzyściami – osoba znajdująca się pod jego wpływem czuje poprawę samopoczucia, odpręża się, staje się bardziej otwarty i śmiały w relacjach towarzyskich. Niestety, zbyt częste i nierozsądne korzystanie z napojów alkoholowych prowadzi do całkowitej destrukcji ogółu funkcjonowania człowieka, wypełniając całkowicie całą egzystencję. Tym bardziej, że bardzo trudno jest dostrzec moment, kiedy dana osoba zaczyna przekraczać granicę między jeszcze bezpiecznym i kontrolowanym spożyciem alkoholu, a nałogiem i uzależnieniem. Zaczyna zwiększać się tolerancja organizmu na alkohol, człowiek zaczyna do spożywać coraz więcej i częściej, po pewnym czasie działając pod przymusem wewnętrznym – ciało zaczyna domagać się substancji psychoaktywnej, do której zostało przyzwyczajone. Czasami jest tak, że alkoholik próbuje odzyskać dawne życie, podejmuje więc gwałtowne i nieprzemyślane kroki porzucenia swojego nałogu w warunkach domowych. Niestety są one całkowicie nieskuteczne, a nawet groźne dla zdrowia, ponieważ zawsze, już po kilku dniach, pojawiają się pierwsze objawy Alkoholowego Zespołu Abstynencyjnego.

Jednym z badaczy, który w największy sposób wpłynął na postrzeganie choroby alkoholowej był Elvin Morton Jellinek – amerykański biostatyk i fizjolog, twórca oryginalnej typologii alkoholizmu. Między innymi jego dokonania oraz wnioski z badań przyczyniły się do tego, iż w latach pięćdziesiątych XX wieku Amerykańskie Stowarzyszenie Medyczne w sposób formalny zakwalifikowało alkoholizm jako chorobę. Nieco ponad dziesięć lat później, E. M. Jellinek zaprezentował teoretyczny model choroby alkoholowej z podziałem na stosowaną również współcześnie typologię wyszczególniającą pięć typów tej choroby.

Typy alkoholizmu według E.M. Jellinka

Poniżej zaprezentowano pięć rodzajów alkoholizmu zgodnych z koncepcją Elvina Morton Jellineka. Można je wyleczyć w momencie kiedy zastosuje się specjalistyczną pomoc terapeutyczną.

• Typ Alfa – jest to uzależnienie typowo psychiczne. Osoba mająca problem z alkoholem sięga po niego po to, aby się poczuć lepiej – chce się odprężyć, zniwelować skutki stresu, złagodzić ból fizyczny, chce zapomnieć o problemach. Ten typ uzależnienie najczęściej spotyka się wśród osób o niskiej odporności psychicznej, którzy w łatwy sposób popadają we frustrację, nie posiadając odpowiednich umiejętności i narzędzi do radzenia sobie ze stresem. Następstwem jest utrata kontroli nad piciem, często alkohol pojawia się bez względu na okoliczności.
• Typ Beta – Ten typ alkoholizmu łączy się z występowaniem wszelkich powikłań zdrowotnych oraz zmianami w obrębie funkcjonowania poszczególnych narządów i układów wewnętrznych, takimi jak na przykład marskość wątroby, zapalenie błon śluzowych (szczególnie przewodu pokarmowego), uszkodzenie trzustki. Typ Beta uznaje się za reprezentatywny przykład konsekwencji somatycznych związanych z nadmierną konsumpcją alkoholu, bez względu na występowanie fizycznego lub psychicznego uzależnienia. Głównymi przyczynami spożywania alkoholu w przypadku typu Beta są sytuacje społeczne, obyczajowe oraz środowiskowe. Warto podkreślić, że typ ten sporadycznie poddaje się leczenia i terapii uzależnienia.
• Typ Gamma – alkoholik spożywa coraz więcej alkoholu, a także zaczyna charakteryzować się zwiększoną tolerancją na substancje alkoholowe. Zwiększone dawki alkoholu wywołują uzależnienie zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Zdaniem E. M. Jellineka jest to najpowszechniejsza postać choroby alkoholowej. Osoba charakteryzująca się alkoholizmem typu Gamma traci kontrolę nad ilością i częstotliwością spożywania alkoholu, aczkolwiek w dalszym ciągu wykazuje zdolność do samodzielnego decydowania o stosowanych przerwach w piciu, a także samodzielnie decyduje się na przerwanie tej przerwy. W zaawansowanej fazie alkoholizmu typu Gamma pojawia się zespół abstynencyjny.
• Typ Delta – osoba z tym typem alkoholizmu ma możliwość kontrolowania ilości spożywanego alkoholu, jednak nie potrafi się od niego powstrzymać. Takie osoby nie mogą przestać pić nawet przez krótki czas. Zazwyczaj typ delta pojawia się u osób, które spożywają nadmierne ilości napojów niskoprocentowych. Ciało człowieka wykazuje większą tolerancję na alkohol, metabolizm przystosowuje się do ciągłej obecności tej substancji, a także pojawiają się objawy zespołu abstynencyjnego.
• Typ Epsilon – Ten typ alkoholizmu objawia się ciągami alkoholowymi. Osoby cierpiące na typ Epsilon potrafią powstrzymać się od picia przez dłuższy czas, nawet przez kilka miesięcy, jednak w pewnym momencie przerywają abstynencję, popadając w długie ciągi alkoholowe. W takim przypadku piją aż do momentu kompletnego oszołomienia i osłupienia, spożywając alkohol bardzo intensywnie.
• Dodatkowo niektórzy badacze wzbogacili powyższą klasyfikację o typ Zeta, który charakteryzuje się występowaniem zachowań agresywnych oraz stosowaniem przemocy pod wpływem alkoholu.

Jak rozpoznać objawy choroby alkoholowej?

Czynniki świadczące o występowaniu uzależnienia alkoholowego to:

• Głód alkoholowy – wewnętrzny przymus zmuszający do konsumpcji kolejnej dawki alkoholu. Zazwyczaj pojawia się również uczucie lęku, a także przekonanie o braku możliwości normalnego funkcjonowania bez picia alkoholu.
• Utrata kontroli nad piciem – alkoholik nie potrafi kontrolować ilości spożytego alkoholu. Zazwyczaj pije aż do utraty świadomości.
• Zwiększona tolerancja na alkohol – osoba uzależniona z czasem zaczyna potrzebować coraz więcej alkoholu, aby poczuć odurzenie.
• Koncentracja życia wokół napojów alkoholowych – osoba z chorobą alkoholową w centrum swojej uwagi ma wszelkie napoje procentowe. W ten sposób alkoholik nie potrzebuje ani okazji ani współtowarzysza do picia alkoholu.
• Problemy ze świadomością oraz z pamięcią – efektem nadmiernego spożywania substancji alkoholowych u osoby z uzależnieniem są luki w pamięci, a także taka osoba ma trudność ze skupieniem się na rzeczach dziejących się wokół niej.
• Udawana lub pozorna kontrola nad piciem – alkoholik zaczyna rozumieć swój problem z alkoholem, dostrzega, że jego funkcjonowanie odbiega od normy. Próbuje więc oszukać siebie oraz najbliższe otoczenie udowadniając, że jeszcze panuje nad sytuacją. Podejmuje próby życia w trzeźwości, jednak dość szybko następuje nawrót destruktywnych zachowań.
• Obecność Alkoholowego Zespołu Abstynencyjnego – po odstawieniu używki pojawiają się np. drgawki i drżenie, lęk, rozdrażnienie, potliwość, wymioty, biegunka, nudności, majaczenie, zaburzenia świadomości. Aby sobie z nimi poradzić, alkoholik sięga po kolejne dawki alkoholu.
• Pojawienie się zaburzeń natury psychologicznej – występują wahania nastroju, depresja, zazdrość o partnera i jego nadmierna kontrola, otępienie związane z alkoholowym zanikiem mózgu, obniżenie zdolności intelektualnych (fizycznych również), zaburzenia koncentracji.

Co robić kiedy ktoś bliski ma problem z alkoholem?

Jeżeli dostrzegasz u bliskiej osoby problem z nadmiernym spożywaniem alkoholu, nie wahaj się, tylko udaj się po pomoc do psychoterapeuty lub do lekarza pracującego w klinice, albo ośrodku odwykowym, gdzie leczy się uzależnienia i poddaje się je terapii. Alkoholizm jest poważnym zaburzeniem, które wymaga jak najszybszej interwencji.

 

Archiwum